ก่อนที่เราจะมาพูดกันถึงเรื่องของสาเหตุของการเกิดอุบัติเหตุและวิธิการป้องกันอุบัติเหตุ ผมขออนุญาตทำความเข้าใจในเรื่องของคำว่า อุบัติเหตุเสียก่อน เพื่อให้ท่านผู้อ่านได้เข้าใจในเรื่องของการป้องกันอุบัติเหตุ ที่เกิดจากการใช้รถใช้ทาง หรือ ในสถานะการณ์ต่างๆ และสามารถแยกแยะ ลักษณะของอุบัติเหตุ ตามหลักสากลได้อย่างถูกต้อง
เนื่องจากประสบการณ์ที่ได้เข้าไปบรรยายในเรื่อง "Safety Driving & Risk Management" หรือ "การขับรถอย่างปลอดภัย และการบริหารจัดการความเสี่ยง" ตามสถานประกอบการต่าง และได้รับรายงานการเกิดอุบัติเหตุ (Incident & Accident Report) จากการตรวจสอบรายงานดังกล่าวพบว่า หลายองค์กรยังมีความเข้าใจที่ผิดพลาดอยู่ แต่ก็ไม่แปลกครับเพราะเรื่องนี้สำหรับประเทศไทยยังถือว่าเป็นเรื่องที่ใหม่มาก แต่ก็ไม่ถือว่าใหม่สะทีเดียว เนื่องจากมาตรฐานหรือหลักเกณฑ์ในการตรวจสอบหรือประเมิน สามารถใช้ได้เช่นเดียวกับ ระบบมาตรฐาน TIS 18000 พอมาถึงตรงนี้บรรดา จป. ทั้งหลายถึงกับร้องอ๋อกันเลยที่เดียวเชียว สำหรับผู้ที่ยังงงๆ กันอยู่ไม่ต้องกังวลไป เพราะเดี๋ยวจะอธิบายให้ฟัง ไม่ใช่เรื่องยากแต่อย่างใด
ก่อนอื่นเรามาให้คำจำกัดความกันก่อนท่าจะดี
Incident (เหตุการณ์) หมายถึง สถานะการณ์ ที่อาจจะ หรือ ก่อให้เกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด และ เป็นเหตุนำไปสู่การเกิดอุบัติเหตุ (Accident) หรือเกือบจะเกิดอุบัติเหตุ (Near Miss)
Accident (อุบัติเหตุ) หมายถึง เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ ที่อาจเกิดขึ้น โดยไม่ได้คาดคิด หรือ ขาดการควบคุม เมื่อเกิดขึ้นแล้วมีผลให้เกิดการบาดเจ็บ เจ็บป่วย เสียชีวิต และ / หรือ เกิดความสูญเสียต่อทรัพย์สิน รวมถึง ความสูญเสียที่เกิดต่อสภาพแวดล้อม และ / หรือ สังคมด้วย
Near Miss (เหตุการณ์ที่เกือบจะเกิดอุบัติเหตุ) หมายถึง เหตุการณ์ที่ไม่พึงประสงค์ เมื่อเกิดขึ้นแล้วมีแนวโน้มที่จะก่อให้เกิดอุบัติเหตุ หรือเกือบจะได้รับบาดเจ็บ เจ็บป่วย เสียชีวิต และ / หรือความสูญเสียต่อทรัพย์สิน รวมถึง ความสูญเสียที่เกิดต่อสภาพแวดล้อม และ / หรือ สังคมด้วย
ที่นี้ลองมาดูกันให้ชัดเจนว่าอะไรเป็น Incident อะไรเป็น Accident และอะไรเป็น Near Miss
ขณะที่คุณกำลังขับรถไปบนถนนด้วยความเร็ว รถเกิดตกหลุมและเสียหลัก - Incident
รถเสียหลักไปชนกับต้นไม้ข้างทาง ทำให้คุณได้รับบาดเจ็บสาหัส - Accident
ขณะที่รถเสียหลัก คุณสามารถตั้งสติและประคองรถให้รอดพ้นมาได้โดยไม่เกิดอุบัติเหตุแต่อย่างใด - Near Miss
ทีนี้เราก็เข้าใจตรงกันแล้วนะครับว่าทั้งสามคำมีความแตกต่างกันอย่างไร คำถามที่ผมมักได้รับเสมอว่าแล้วในหลักการของ Defensive อะไรควรให้ความสำคัญมากกว่ากัน
ตามหลักการของ Defensive แล้วเราจะไม่นำพาตัวเราเข้าไปสู่อุบัติเหตุ และ อุบัติที่เหตุที่เกิดขึ้นเราได้ทำการป้องกันไว้เป็นอย่างดีแล้ว แต่เกิดขึ้นโดยที่เราไม่ได้คาดคิดมาก่อน หรือเป็นอุบัติเหตุที่ไม่อาจป้องกันได้ จากสถานะการณ์ดังกล่าวเราจะสังเกตุได้ว่า Incident ที่เกิดขึ้นมีสาเหตุมาจากอะไร พอจะเดากันออกไหมครับ ใช่แล้วครับ ปัจจัยแรกก็คือความเร็ว แน่นอนอยู่แล้วครับ ความเร็วเป็นสาเหตุ อันดับ 1 ของการเกิดอุบัติเหตุในประเทศไทยเลยทีเดียว ส่วนสาเหตุที่สองก็คือ การขาดทักษะในการมอง หรือ การขาดประสิทธิภาพในการมองเห็นนั่นเอง ซึ่งจะกล่าวถึงในเรื่องต่อ ๆ ไป ทั้งนี้ยังมีปัจจัยสนับสนุนที่ทำให้เกิด เป็น Accident หรือ Near Miss ได้อีกหลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็น ทักษะ และ ความชำนาญในการขับรถ สภาพความพร้อมทางร่างกาย และจิดใจของผู้ขับขี่ สภาพของถนน และปัจจัยเกื้อหนุนทางสภาพแวดล้อม รวมทั้งยานพาหนะที่ใช้
ตอนนี้ทุกท่านก็คงทำความเข้าใจกันได้โดยไม่ยาก ว่างๆ ท่านก็ลองยกเคสขึ้นมาแล้วลองวิเคราะกันเล่นๆ ดูติดขันตรงไหนก็ลองเมลล์มาคุยกันนะครับ
ในตอนต่อไปเราจะมาพูดกันถึงสาเหตุของอุบัติเหตุ เพื่อหาวิธีการป้องกันเพื่อให้เกิดความปลอดภัยทั้งต่อตัวท่านเอง และผู้ใช้ทางร่วมกัน
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น